vrijdag 23 maart 2018

3. De Trickster van de Kwakiutl.

Klik hier voor commentaar en de originele tekst.
(Deze keer echt de moeite waard!)


(Picture by Edward S. Curtis - This image came from The North American Indian by Edward S. Curtis. These images were published between 1907 and 1930. According to the U.S. Library of Congress, they are in the public domain in the United States., Public Domain.)


Zoals bij herhaling gezegd: geen van deze verhaaltjes zijn vrouw-vriendelijk. Toch heb ik dit verhaaltje op mijn blog gezet, omdat de aanstoot gevende passage verduidelijkt hoe dit verhaal moet worden gelezen. Ik vraag dan ook dit keer uitdrukkelijk om het commentaar dat de tekst vergezelt telkens erop na te slaan. Dit zal vergemakkelijkt worden door linken naar het commentaar en een nummer voor de desbetreffende uitleg bij die bepaalde passage in de tekst.




Altijd- aan- de- kust- Verblijvend. (= naam)


Prairiewolf peddelde met zijn kano langs de kust, toen hij vanaf het strand werd geroepen. “Prairiewolf, waar ga je naartoe?” ”Ik ga trouwen met de dochter van Altijd- aan- de- kust- Verblijvend.” “Alleen een gek mens zou zoiets doen!” Daar werd Prairiewolf boos om en hij peddelde naar de kust. Hij veranderde alle mensen in vogels en vervolgens veranderde hij de vlucht vogels in een kudde herten. “Jullie zullen herten zijn die voorzien in de behoeftes van de mensen,” zei hij en ging weg (1).Daarop voer hij langs een ander groepje mensen op het strand. “Prairiewolf, waar gaat de reis heen?” Hij vertelde het hun. “Je moet op je tellen passen. De botten van hen die die vrouw hebben willen trouwen, liggen hoog opgestapeld.” Prairiewolf waardeerde hun bezorgdheid. Hij kwam aan land en zorgde voor mosselen (2) en zalm in de wateren. Daarom worden die dingen (3!) daar nog steeds geoogst.


Even later riepen weer anderen hem met dezelfde vraag, waar hij wel naar op weg was. Hij vertelde het hun. Het opperhoofd zei hem: “Wees voorzichtig, Prairiewolf. Al mijn jongeren zijn daarnaartoe gegaan om haar te trouwen en niemand is ooit teruggekomen. Prairiewolf ging aan wal en weer zorgde hij in deze wateren voor mosselen in overvloed. En hij gaf de mensen geroosterde zalm te eten. Bij een plek aangekomen met de naam Koperen Bodem (4) ging Prairiewolf opnieuw aan land. Hij liep door de bossen naar een dorp waar hij een oude vrouw ontmoette die klaverwortelen (5) stoomde . De vrouw was blind, maar zij rook (6) hem meteen. “Prairiewolf! Wat kom je hier doen?” vroeg ze hem. Hij bukte zich en pakte een handje vol klaverwortelen om ze op te eten. “Wat doe je me nu? Wie pakt er van mijn klaverwortelen?” “Kun je dat dan niet zien?” De vrouw zei dat ze blind was. Prairiewolf nam wat gom (7), kauwde erop en spuugde midden in de ogen van de vrouw (8). “Kun je nu zien?” “Ja, nu kan ik zelfs goed zien!” Prairiewolf zei haar waar hij naar op weg was. Zij zei hem voorzichtig te zijn en gaf hem wat te eten voor onder weg. Prairiewolf vervolgde zijn weg tot hij bij een vrouw kwam die een kano aan het maken was. Hij liep naar haar toe, en kneep het kindje op haar rug in de voet. Het kind begon daarop te huilen en de vrouw zei: “Raak mijn kind niet aan. Hij heeft nog nooit gehuild.” Daarop ging ze verder met haar werk aan de kano. Ze holde al beitelend de kano uit, maar de beitel schoot uit en maakte een gat in de bodem. “Kijk nou eens wat je gedaan hebt. Ben je soms blind?” vroeg Prairiewolf haar(9). “Ja, dat ben ik,” antwoordde de vrouw. Prairiewolf kauwde op wat gom en spuugde het in haar ogen. En zij kon weer zien. “Waar ga je naartoe?” vroeg de vrouw. “Ik ga trouwen met de dochter van Altijd- aan- de- kust- Verblijvend.” “Je moet voorzichtig met haar zijn. Zij heeft tanden in haar vagina (10). Daarmee heeft ze alle jonge mannen die met haar wilden trouwen gedood. Neem deze stenen beitel. Als je met haar slaapt, stop je dat in haar en haar tanden zullen afbreken.” De vrouw masseerde de rug van Prairiewolf met de steen en gaf hem maskers van een winterkoninkje, een hert, de berggeit en de grijze beer ( grizzlybeer). Prairiewolf zette een masker op dat hem ouder (11) deed lijken en ging het grondgebied van Altijd- aan- de- kust- Verblijvend binnen (12). Daar ging hij bij een rivier zitten. Hij had daar nog niet lang gezeten, toen de dochter van Altijd- aan- de- kust- Verblijvend met haar vriendinnen daar ook kwam. Zij heette Dood-brengende-Vrouw (zie namenlijst van Kwakiutl!). Toen ze hem zag, zei ze: ”Ooh, ooh (13) dat zou een goede slaaf (14) voor ons zijn.” Ze namen hem mee naar hun kamp. Die nacht vroeg Dood-brengende-Vrouw Prairiewolf om met haar te slapen. Prairiewolf hoorde het knarsen van de tanden dat tussen haar benen onder haar kleren vandaan kwam. Toen hij bij haar in bed stapte hoorde hij het geluid dat ratelslangen (15) maken. Hij duwde de stenen beitel in haar en draaide hem een slag om, waarop alle tanden in haar vagina afbraken. Hij zei dat hij Prairiewolf was en dat hij gekomen was om met haar, Dood-brengende-Vrouw, te trouwen. Toen sliepen ze met elkaar.


De volgende dag gingen ze naar het huis van Altijd- aan- de- kust- Verblijvend. ’s Nachts hoorde Altijd- aan- de- kust- Verblijvend lachen dat kwam uit de kamer van zijn dochter. Hij stond op en ging haar kamer binnen. “Met wie lig je daar te lachen?” “Dat is mijn echtgenoot. Verwelkom hem.” Altijd- aan- de- kust- Verblijvend groette Prairiewolf en ging terug naar zijn eigen kamer. De volgende ochtend kloofde Altijd- aan- de- kust- Verblijvend wat cederhout, verwijderde de bast en maakte een strik (16)  om beesten te vangen. Toen ging hij de slaapkamer van zijn dochter in en zei: “Schoonzoon, ik wil dat jij door de deur naar het donkere midden van het huis springt. Prairiewolf zette het hertenmasker (17) op, sprong door deur naar het midden van het huis (18) en raakte verstrikt in de val die Altijd- aan- de- kust- Verblijvend voor hem had opgezet. Hij stierf. “Net goed, “ zei de oude man,” zo maar mijn huis komen binnenvallen en me voor schut zetten. Dit zal hem leren.” Maar Prairiewolf zette zijn masker af en ging terug naar de slaapkamer van zijn echtgenote. Die nacht hoorde de oude man weer het gelach van zijn dochter. De volgende ochtend zette hij een andere val op voor Prairiewolf. Dit keer zei hij hem ook door de deur te springen naar het midden van het huis. Prairiewolf zette het masker op van de berggeit, viel in de val en stierf ter plekke. Toen de oude man naar buiten ging, zette Prairiewolf zijn masker af en ging naar zijn vrouw.


Die nacht hoorde Altijd- aan- de- kust- Verblijvend het geluid van mensen die seks hebben en hij riep luid: “Wie is daar bij je, mijn dochter?” “Dat is mijn echtgenoot,” antwoordde ze hem. De volgende ochtend zette hij weer een val uit voor zijn schoonzoon en beviel hij hem opnieuw door de deur naar het midden van het huis te springen, waar de val stond in het schemerduister. Dit keer zette Prairiewolf het masker op van de grizzly beer. Hij liep naar het midden van het huis, verpulverde de val (19) en ging zitten eten.


De oude man dacht er nog steeds over, hoe hij hem kon vermoorden (20). Hij vroeg hem om met hem in een kano naar de overkant van een inham te varen, waar ze een andere kano zouden maken. Ze peddelden het water over en ging de bossen in. Daar velden ze een boom en begonnen ze de stam uit te hollen om er een kano van te maken (21). Ondertussen kauwde Prairiewolf op een stuk elzenhout. Ze waren zo gezamenlijk aan het werk, toen de hamer van Altijd- aan- de- kust- Verblijvend in een spleet viel. Hij vroeg Prairiewolf die kleiner dan hij was, om in de spleet te kruipen om de hamer te halen. Toen Prairiewolf erin klom, klopte de oude man de wiggen die de spleet open hielden er tussen uit. Prairiewolf spuugde het stuk elzenhout waarop hij had gekauwd uit en er ontstond een grote rode vlek op de plaats waar hij in de kano vast zat. De oude man dacht dat het bloed was en dat zijn schoonzoon dood was. “Hij krijgt wat hij verdient voor te denken dat hij zomaar kan komen aanwaaien en mijn dochter trouwen,” zei de oude man, en ging weg (22).


Prairiewolf zette het masker van het winterkoninkje op en vloog uit de spleet naar boven. Hij haalde Altijd- aan- de- kust- Verblijvend in. “Waarom laat je me alleen achter, vastgeklemd in de spleet van de boom, schoonvader? De spleet sloeg dicht en ik zat er bijna in gevangen.” “Ooh-ooh (23), wat ben ik blij je te zien. Ik heb me bijna dood gehuild, toen het gebeurde. Ik ben nu op weg naar huis om het mijn dochter te vertellen. Ik dacht dat je dood was. Ik ben blij dat je je los hebt weten wrikken. Ik dacht dat het niet mogelijk was.” Ze stapten beiden in de kano van de oude man en begonnen te peddelen naar huis. Prairiewolf kauwde op een stuk hout. Toen hij het zacht had gekauwd (24), kneedde hij het tot een orka (25) en gooide het in het water. “Jij zult de eerste orka zijn van alle komende orka’s na je,” zei hij. De orka kwam van onder uit het water omhoog en met een geweldige ruk greep hij Altijd- aan- de- kust- Verblijvend uit de kano.

Alleen kwam hij thuis bij Dood-brengende-Vrouw. Zij vroeg waar haar vader gebleven was en Prairiewolf zei, dat hij dat niet wist. Later kreeg de vrouw een zoon. Op een ochtend nam Prairiewolf de zoon met zich mee en ging hij weg.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten