Avaritia (hebzucht)

(voor de originele versies, klik hier)

Gevolgd door zijn vrouw, gaat hij op weg naar zijn andere dochter, de tweede. Zij toonde zich erg verheugd hen te zien, ze zette de ezelin vast, nam het geweer van haar vader aan en zette het weg. Toen het tijd was voor het avondeten, zette zij hun brood en boerenboter voor. Haar vader vroeg haar: “Mijn dochter, waar heb je deze boter vandaan?” “Uit de karnton, pappa!” Naast hem bevond zich een tonnetje; hij dacht dat daar de boter uitkwam, hij deed het licht uit en stak z’n hand in het tonnetje. Maar toen het licht weer aan was, zag hij dat zijn hand helemaal zwart was van teer; hij verstopte zijn hand onder zijn jellaba, en ging door met eten met z’n linker hand. “Vader, waarom eet je met je linker hand?” vroeg zijn dochter hem?” “Laat maar, mijn dochter, t’is voor de grap.” Maar zijn dochter raadde wat er aan de hand was, en ook zij overlaadde hem met verwijten. Hij ging slapen, en bij het krieken van de dag, zei hij haar: “Geef me mijn geweer terug; wat jou betreft, jij bent niet een echte dochter van mij!”

Door E. W. Kemble(1861-1933) 

De uitleg bij dit verhaal is eenvoudig en lijkt bijna voor zich te spreken.  Uit hebzucht wil de man meer boter dan hij op kan. Daarbij maakt hij zich te schande. Pek (teer en veren) was een straf voor inhalige burgers. Deze straf werd uitgevoerd door de burgers van de stad, niet door rechters (eigenrichting). Tenminste, dat is in deze versie het geval. Misschien werd het ook wel meer in het algemeen in zo’n geval als strafmaat toegepast.  Het gaat in dit geval om eigenrichting, waarbij het niet om gewone inwoners gaat die door rechters veroordeeld konden worden. Maar om de rechters zelf, de regenten van een stad, die vonden dat ze boven de wet waren geplaatst. Die regenten konden door volksgerichten tot de orde worden geroepen en de stad uitgezet. Dat wil zeggen dat ook deze man, niet zomaar een man is, maar ooit eens iets in de melk te brokkelen heeft gehad. Het oordeel van de dochter, is het oordeel van alle inwoners. Uit het eerste verhaal van deze serie (superbia) bleek dat duidelijker.

Toch zit er nog een ander randje aan het verhaal. Het gaat namelijk niet om zomaar hebberigheid. Om welke reden wordt nergens duidelijk gemaakt, maar de ouders  zijn arm. In feite maken ze deze tocht, omdat de dochters allen min of meer in goeden doen zijn, terwijl de ouders dat zeker niet zijn. Daar komt bij dat de man eerzuchtig is, en zich voor zijn armoede schaamt. Mogelijk heeft een of andere ramp ze getroffen en zijn de ouders daarom tot armoede vervallen.  Nog geen eeuw geleden waren er heel vaak hongersnoden en ging men migreren op zoek naar werk om te kunnen overleven. Nu lijkt dit verschijnsel zich globaal aan te dienen. In zo’n  geval kun je je afvragen, of er wel sprake is van hebberigheid van de kant van de vader? Misschien kun je je zelfs afvragen, of de dochters niet iets te verwijten valt, omdat zij het zo ver hebben laten komen?  Shame on you!?